Oriflamme, of het gilde der ongeleide projectielen vs de oncontroleerbaren

De koning is dood, en zoals dat dan gaat, breekt de strijd om de opvolging los. Drie tot vijf families mengen zich in dit spel der tronen. Soldaten, boogschutters of plaatselijke heersers, spionnen, samenzweringen en hinderlagen… één voor één worden je pionnen in positie gebracht. Sommigen komen snel in actie, anderen blijven verscholen in de duisternis en wachten geduldig hun tijd af om op het juiste moment toe te slaan. Wie aan het einde van het spel het meeste prestige weet te verzamelen, wordt de nieuwe koning.

Elke speler start Oriflamme met een familie van dezelfde 10 kaarten. Je kiest bij de start gedekt 7 kaarten, zodat je nooit zeker bent welke rollen of acties je medespelers in het spel kunnen brengen.  Elke ronde breng je een nieuwe kaart in het spel die vooraan of achteraan de gemeenschappelijke rij gelegd wordt. Als alle spelers een kaart gespeeld hebben, wordt de rij van links tot rechts afgegaan, en kiest elke speler om de eigen kaarten al dan niet om te draaien. Op een kaart die (nog) niet gedraaid wordt, wordt telkens een prestigepunt gelegd. Deze prestigepunten kan de eigenaar pas verzamelen als de kaart in een latere beurt toch gedraaid zou worden. Als de kaart wel gedraaid wordt, ontvangt de eigenaar meteen een prestigepunt. Bovendien moet de actie op de kaart ook meteen uitgevoerd worden. Elke kaart heeft een eigen specifieke actie, die ofwel prestigepunten kan opleveren, ofwel een impact heeft op de volgorde van de gespeelde kaarten in de rij. De Soldaat verwijdert een aangrenzende kaart, de Boogschutter een kaart aan de uiteinden van de rij. Met een Koninklijk Decreet kan je twee kaarten in de rij verwisselen, en met een Spion kan je een prestigepunt stelen van één van je buren in de rij. De Hinderlaag levert meer prestige op als een tegenstander die omdraait, en de Samenzwering verdubbelt het aantal verzamelde prestigepunten bij het omdraaien.

Erg eenvoudig allemaal, maar hier komt het addertje onder het gras: de actie op een kaart die gedraaid werd, moet in elke volgende ronde ook verplicht uitgevoerd worden. Dat leidt tot verrassende resultaten, die niet altijd in je voordeel uitdraaien. Zo zal je trouwe Boogschutter, die tot grote tevredenheid enkele tegenstanders uitschakelde, ineens je eigen clanleden aanvallen als die aan beide uiteinden van de rij komen te liggen. Je Soldaat kan verplicht worden de Hinderlaag van een tegenstander te onthullen, en de Spion kan van je eigen familie stelen. Thematisch slaat dit nergens op, tenzij je aanvaardt dat je hele familie een bende psychopaten is, een hoop losgeslagen projectielen die schieten op alles wat beweegt. In termen van spelmechaniek is het echter een bijzonder ingenieuze ingreep. Het zorgt ervoor dat je goed moet nadenken over de timing en volgorde waarin je je kaarten wil activeren. Té snel optreden en je schiet in je eigen voet. Maar prestigepunten op niet gedraaide kaarten gaan onherroepelijk verloren, dus wie te voorzichtig is, ziet de kroon ook aan zich voorbij gaan.

De middeleeuwse setting en de interactie tussen de verschillende acties in Oriflamme doet bij momenten sterk denken aan het kiezen van rollen in Machiavelli. “Mijn soldaat ligt veilig tussen de kaarten van de tegenstanders, dus ik kan die nu wel draaien. Maar waarom blijft de aangrenzende kaart verborgen? Het is vast de Hinderlaag. Tenzij het een Samenzwering is, die de prestigepunten binnenharkt… Zal ik die eerst verplaatsen met een Koninklijk Decreet, zodat die andere Soldaat het vuile werk voor mij kan opknappen…?” De intriges stapelen zich op. Bij Machiavelli kan dit, in een grote groep of met te bedachtzame medespelers, leiden tot een chaotisch of veel te lang uitgesponnen spel. In Oriflamme gaat het gelukkig allemaal veel sneller: een spelletje duurt nooit veel langer dan een kwartiertje. De korte speeltijd is een voordeel, want dit is echt een spel dat uitnodigt om enkele spellen na elkaar te spelen. Het plezier om elkaar te slim af te zijn komt pas echt tot zijn recht na enkele opeenvolgende spelletjes met dezelfde groep. Het spel kan soms héél onvoorspelbaar uitdraaien: zo eindigde één van onze spellen met slechts twee kaarten van één familie, alle andere kaarten waren uitgeschakeld. Als het goed gaat en je sluwe plannen draaien uit zoals gewenst, is de voldoening des te groter.

 

Oriflamme, Geronimo, Nederlands, 3-5 spelers.